Küresel kömür tüketiminin bu yıl 8 milyar tonu aşarak tüm vakitlerin en yüksek düzeyine ulaşması beklenirken, yüksek doğal gaz fiyatlarına bağlı olarak elektrik üretiminde kömür kullanımındaki artış bu rekorun nedeni olarak öne çıkıyor.
Uluslararası Güç Ajansı’nın (IEA) yıllık yayımlanan Kömür 2022 raporuna nazaran, global kömür kullanımı bu yıl geçen yıla nazaran yüzde 1,2 artacak. Kömür tüketimi bir yılda birinci kere 8 milyar tonu aşarak 2013’teki rekor tüketimin üzerine çıkacak.
Dünyada son yıllarda hızlanan pak güç dönüşümü ve iklim değişikliğiyle çaba adımlarına karşın en büyük karbon emisyon kaynağı olan kömür kullanımı, yüksek doğal gaz fiyatları nedeniyle elektrik üretiminde kömür kullanımıyla bu yakıta olan bağımlılığın artması nedeniyle rekor kıracak.
İki yıldır artıyor
Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş sonrasında Avrupa’nın uyguladığı yaptırımlara karşılık olarak Rusya’nın gaz akışını keskin biçimde azaltması, Avrupa’nın kömür kullanımının üst üste ikinci yıl artmasına yol açarken, 2025 prestijiyle Avrupa’nın kömür talebinin düşüşe geçeceği kestirim ediliyor.
Gelişmiş ülkelerdeki kömür talebinin gelecek bir kaç yıl içinde azalacağı öngörülürken, bilhassa gelişmekte olan Asya ekonomilerinde güçlü bir talep büyümesi bekleniyor.
Gelişmiş ülkelerdeki düşüş Asya’daki büyümeyle dengeleneceğinden, kömürün global karbon emisyonlarının en büyük kaynağı olarak kalmaya devam edeceği iddia ediliyor.
Çin, Hindistan ve Endonezya’dan rekor bekleniyor
Dünyanın en büyük üç kömür üreticisi Çin, Hindistan ve Endonezya’da kömür üretiminin bu yıl rekor düzeye ulaşması beklense de, kömür yatırımlarında bir artış öngörülmüyor.
Küresel kömür talebinde, dünyanın en büyük kömür tüketicisi Çin’deki gelişmelerin gelecek yıllarda belirleyici rol oynayacağı, Hindistan’daki gelişmelerin de kıymetli olduğu tabir ediliyor.
IEA Güç Piyasaları ve Güvenliği Yöneticisi Keisuke Sadamori, rapora ait değerlendirmesinde, dünyanın fosil yakıtlarda en yüksek tüketim düzeyine yakın olduğunu belirterek, “Bu pik düzeye ulaşmanın akabinde birinci olarak kömür talebi düşmeye başlayacak ama şimdi o noktada değiliz” tabirini kullandı.
Küresel kömür talebinin “inatçı” bir halde bu yıl rekor düzeye ulaşacağını ve emisyonları da artıracağını belirten Sadamori, şunları kaydetti:
“Aynı vakitte, bugünkü güç krizinin yenilenebilir güç kaynakları, güç verimliliği uygulamaları ve ısı pompalarının kurulumunu hızlandırdığına ait birçok işaret de var. Bu gelişmeler, gelecek yıllarda kömür talebinin azalmasına yardımcı olacak. Hükümet siyasetleri da daha inançlı ve sürdürülebilir bir yol haritası oluşturmak için kilit rol oynuyor.”
(AA)