TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi, VAR bilgilendirme toplantısında açıklamalarda bulundu.
VAR sisteminin ziyarete açılacağını söyleyen TFF Başkanı, “Gelişen ve büyüyen bir futbol ekonomisi önemli. Bu sayede kulüplerimize fayda sağlayabiliriz. Aynı zamanda yayın ihalesinde tutarı ikiye katlayabiliriz. Futbolumuzu başka pazarlara da ihraç edebiliriz. Büyük bir çoğunluk tarafından bilinmeyen, yanlış bilinen VAR protokolünü hatırlatmak için buradayız. Çok önemli bir yeniliğimizi daha sizlerle paylaşmak istiyorum. Önümüzdeki haftadan itibaren VAR merkezimiz maç oynanmadığı günlerde, önceden randevu alınarak, basın mensupları, kulüp başkanları ve teknik adamlar tarafından ziyaret edilebilecek. İlk olarak Salı günü Süper Lig, 1. Lig kulüp başkanları, teknik adamlar ve kaptanlarla başlıyoruz.” dedi.
“VAR ile daha şeffaf bir futbol”
VAR sistemini puan kaybeden takımların eleştirdiğini aktaran Büyükekşi, “VAR sistemi sadece puan kaybına uğrayan takımlarımız tarafından bolca eleştirilse de minimum müdahale, maksimum fayda modeliyle çalışmaktadır. Müdahale ettiği pozisyonlarda kesinlik aranıyor. Aksi takdirde protokole göre müdahale hakkı yok. VAR teknolojisi hayatımıza girdiği günden itibaren bariz hataların önlenmesi için büyük fayda getirdi. Ülkemizde futbol VAR ile daha şeffaf bir hale geldik. Dünyanın her yerinde olduğu gibi Türkiye’de de gelişmeye muhtaç alanlar var.” şeklinde konuştu.
“VAR’ı en iyi uygulayan ülkelerden biriyiz”
Önceki TFF Başkanı Nihat Özdemir gibi VAR sisteminin en iyi kullanıldığı ülkelerden biriyiz diyen TFF Başkanı Büyükekşi şöyle konuştu:
“2022-23 itibarıyla dünyada VAR’ın en iyi uygulandığı ülkelerden biriyiz. Sistemi iyileştirme konusunda büyük bir iyi niyetle çalışıyoruz. Farklı ülkelerin yapılarını inceliyoruz. VAR hakemlerimizin eğitimlerine de büyük önem veriyoruz. VAR’ı en iyi uygulayan, örnek ülke olma hedefimiz var. Merkezimizi geliştiriyoruz, teknolojik açıdan yenileniyoruz. Tüm paydaşlarımızdan destek olmaları çağrısını yapmak istiyorum.”
“VAR sistemine destek verin”
Sistemi eleştiren takımları hedef alan Başkan, “Her puan kaybı sonrası eksik bilgilerle ve hayali çizgiler üzerine VAR sistemini ve hakemleri hedef almak yerine, sistemin nerede devreye girdiğini, girmediğini, ofsayt çizgisinin nasıl çizildiğini, seçim kriterlerini, kesinlik zaruretini kamuoyuna anlatmak, sonra da koruyup bu sisteme destek sağlamalarını bekliyoruz.” dedi.
“HAWK-EYE TEKNOLOJİSİNİ KULLANIYORUZ”
Toplantıda sözü alan TFF Başkan Vekili Murat Ilgaz ise, “Kullandığımız teknoloji Hawk-Eye teknolojisi. Dünyada itibar gören bir firma. Diğer firmalar da elbette kullanılıyor ama bu teknoloji daha fazla kullanılıyor. Başlangıçta İspanya gibi ülkeler de başka firma ile çalışıyordu, onlar da Hawk-Eye’a geçti.” ifadelerini kullandı.
VAR neyi amaçlıyor?
VAR’ın neyin peşinde olduğunu da söyleyen Ilgaz, “VAR açık ve net şekilde gözden kaçan ciddi olayların peşindedir. VAR daha doğru kararın peşinde değildir. Hakemin gözünden kaçan çok ciddi bir olay varsa, açık bir ihlal varsa, hakem tarafından değerlendirilmediyse devreye girer. VAR’ı bir paraşüt gibi kullanabiliriz. İnsan hayatını kurtarabilir. Paraşüt durup dururken kullanılmaz. VAR’ın felsefesi bellidir. VAR felsefesini büyük bir kaya ile anlatabiliriz. Küçük taşlarla değil. VAR felsefesine göre, ‘Karar doğru mu?’ sorusu doğru değildir. Doğru sorunun, ‘Karar bariz şekilde yanlış mı?’ olması gerekmektedir.” dedi.
“VAR yokmuş gibi izleyin”
Futbolseverlerin futbolu VAR yokmuş gibi izlemelerini söyleyen Ilgaz, “VAR hiçbir zaman daha doğru bir kararın peşinde değildir. Amaç nedir? Minimum müdahale ve maksimum yarar. Amaç tüm kararlarda yüzde yüz doğruluk elde etmek değildir. Hakemlerimize VAR yokmuş gibi maç yönetmelerini söyleriz. Seyircilerimizden de VAR yokmuş gibi izlemesini rica ediyoruz.” şeklinde konuştu.
Murat Ilgaz’ın diğer açıklamalarından satır başları şu şekilde:
“Son kararı hakem verir”
“VAR, hakeme inceleme önerisinde bulunabilir. Son kararı hakem kararlaştırır. Nihai karar da her zaman hakem tarafından verilir. Bazı anlarda incelemenin çok uzun olduğundan yakınırız. Doğruluk, zamandan daha önemlidir. Uzun sürmesi bir handikap değildir. Yeter ki doğruyu bulalım. Hızlansak da bazı anlarda inceleme süresi uzayabiliyor. VAR doğruyu bulmak için ince ayrıntılarıyla inceleme yapar. Onun için süre uzayabiliyor. Doğruluk zamandan daha önemlidir.”
“VAR 4 olayı inceliyor”
“4 olayı inceliyoruz. Golleri inceliyoruz, açık ihlal var mı? Buna bakıyoruz. Açık, çok net bir hata var mı? Kırmızı kart da aynı şekilde. Tek istisna ikinci sarı kartlar. Sebebi, birinci sarı kartın da yanlış olma ihtimali var. İlk sarı karta bakmıyorsak, ikinci sarıda adil bir karar olmayabilir. Belki ileride ikinci sarı kartlara bakılabilir. Şu anki protolde bakılmıyor. Nadir de olsa ihraç ya da ihtar verilecek oyuncu karışabilir. Bu durumda da mutlaka VAR devreye girecektir.”
“VAR hakemi 4. hakem gibi”
“VAR hakemi, 4. hakem gibi bir maç görevlisidir. Hakemin yardımcısıdır. Yeniden oynatma operatörü dediğimiz kişinin yardımıyla oyunun her anını kontrol eder. Bazen yüzlerce anı kontrol etmek durumunda kalırız. 10-15 saniyede işaretleme yapılır. 90 dakika çok dikkatli bir şekilde incelenir. Hiçbir şeyi atlamamak gerekiyor. VAR bu olayı nasıl atlar diye eleştiriler alıyoruz. Orada da kontrol edilen olay, yüzlerle ifade edilebilir. Yaptığımız işaretlemeler yüzlerle ifade ediliyor.”
“Hakem VAR’a bağımlı olamaz”
“AVAR ne yapar?”
“VAR bir kontrol yapıldığında bir tünele girer. Dünya ile irtibatını kaybeder. Bir penaltıyı, elle oynamayı incelerken dünya ile irtibatını koparır, yoğunlaştığı için. O esnada hareketler devam ediyordur. İnceleme yapılma periyodunda AVAR, VAR’ın görevini üstlenir ve işaretlemeler yaparak operatöre bilgileri aktarır. Bu sefer AVAR görevi alır. VAR’ın incelemesi tamamlandıktan sonra önemli bir işaretleme varsa VAR incelemeye devam eder. AVAR da kendi görevine döner. İçeride yoğun şekilde görev paylaşımı vardır. Operatörler de istenilen kamera açısını mutlaka getirirler.”
“Ofsayt çizgileri nasıl çekiliyor?”
“Normal koşullarda 11 kamera ile maç izlenir. Derbide 12 kameranın üzerine çıkılabiliyor. O zaman iki tane operatör oturur. 24 kameralı maçlar olabiliyor. Operatör dediğimiz kişi karar verme sürecinin parçası değildir. Kendilerinden istenilen açıları getirirler. İşaretlemeleri yaparlar. İşaretlemeyi VAR yapar. Eliyle de gösterir. Ofsaytlarda çok önemlidir. Ofsayt pozisyonunda oyuncuların yerleri işaretlenir. Operatör ancak VAR’ın istediği yerleri işaretleyebilir, çizgilerin çekilmesi için görev yapar. Görevi budur.”
“55 ülkenin 29’u kullanıyor”
“Simülasyon olan bölümlerde olaylar için hakemi çağıracaksınız, ofsayt çizgilerini çekeceksiniz. UEFA’ya üye 55 ülkenin 29’u en üst liginde kullanıyor. 55 UEFA üye ülkesinin 5’i en üst ikicin liginde VAR’ı kullanıyor. Türkiye de bunlardan biri. Bir olay olur. Bu olay kontrol veya incelemeye alınır. Kontrol; her şeyi kontrol ederiz. İnceleme bir sonraki olaydır. Kontrol edildikten sonra hakeme, ‘Bir inceleme yapıyorum, oyunu beklet’ denir. Eğer oyun akıyor ve çok açık bir hata ortadaysa oyunu durdurması istenir. Ama genelde oyun durduğu anda inceleme yapılır. Bu kontrollerin çoğu sessizdir. Yüzlerce kontrol yapılıyor. Çok yüksek oranı sessiz kontroldür. Açık hata yoksa kontrol yapılır, oyun devam eder.”
Sesli kontrol yapılan haller
“Hangi hallerde sesli kontrol yapılır? Olayın ciddiyetine göre VAR hakemden başlamayı geciktirebilir, oyunu durdurabilir. Hakem ile iletişime geçer, incelemesini yapar, açık hata söz konusu ise sahada inceleme önerir. Sonra da hakem karar verir. Akış temel olarak budur.”
“Hakemin monitöre gelmeden verdiği karar: VOR”
“Açık bir hata genelde yüzde 99 ofsaytlarla ilgilidir. Ofsayt çizgisi çekildikten sonra hakeme iletilir. Hakem daha sonra kararını verir. Hakemin monitöre gelmeden verdiği karara VOR diyoruz. Elle gol atıldıysa gelip o eli görmeye gerek yok. Gerçektir. Çoğunlukla ofsaytlarda VAR’ın söylemiyle hakem karar verir.”
