Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Başkanı Mehmet Büyükekşi, federasyon olarak uygun niyetle çalıştıklarını ve Türk futbolunun marka kıymetini yükseltmek istediklerini belirtti.
Riva Hasan Doğan Ulusal Ekipler Kamp ve Eğitim Tesisleri’nde düzenlenen Görüntü Yardımcı Hakem (VAR) sisteminin bilgilendirme toplantısının akabinde, basın mensuplarının ziyareti için kapısını açtığı VAR Sistemi Merkezi’nde AA muhabirine konuşan Büyükekşi, başkanlık sürecini, hakem konusunu ve beklentilerini paylaştı.
Türk futbolunda son devirlerin en büyük tartışma konusu olan VAR ile ilgili görüşlerini aktaran Büyükekşi, “Biz yaptığımız her işin gerisindeyiz, yeterli niyetliyiz. Doğal ki vakit zaman kasvetler olacak, yanılgılar olacak. Lakin uygun niyetle bu iş yapılıyor. Bunu göz önüne sergileyebilmek kıymetli.” dedi.
“VAR uygulamasında en âlâ birkaç ülkeden biriyiz”
Yaptıkları işte teknoloji olarak da çok güzel bir durumda olduklarını belirten Büyükekşi, “Örnek vermek gerekirse; Avrupa’da şu anda 27-28 ülkede VAR uygulanıyor. 1. Lig’de yalnızca 5 ülkede uygulanıyor, bunun bir tanesi Türkiye. Bu VAR sistemini orta saha hakeminden ayırmakla gayemiz şu; burada hakemlerin ihtisaslaşıp dünyada en uygunlardan bir tanesi olması. Şu anda Hugh Dallas’ın belirttiği halde, VAR uygulamasında dünyadaki en yeterli birkaç ülkeden biriyiz. Lakin kâfi mi, yetmez. Kesinlikle eksiklerimiz olacak. Zira insanoğlu her vakit kusur yapabilir. Bu yanılgıları da düzelterek gidiyoruz.” diye konuştu.
VAR sisteminin hayatlarına girdiğinden beri birtakım bahislerin kamuoyu tarafından ya yeteri kadar bilinmediğini ya da yanlış bilindiğini vurgulayan Büyükekşi, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Biz bu eksikliği giderebilmek için hoş bir sunum hazırladık. MHK lider vekilimiz sayın Murat Ilgaz o sunumu gerçekleştirdi. UEFA ve FIFA tarafından kabul edilen ve IFAB tarafından belirlenen bir VAR protokolü var. Bu VAR protokolünün gerçek uygulanması son derece kıymetli. Bizim ana unsurumuz ve UEFA’nın tavsiye ettiği ‘minimum müdahale azamî fayda’ prensibinden yola çıkarak eskiye nazaran VAR protokolü hudutlarına çekerek uygulamaya başladık. Hedefimiz de burada şu; futbolun marka kıymetini artırabilmek ve futbolu hakem kusurlarından çok bilhassa gençlerin, bayanların, çocukların, ailelerin izleyebilmesini sağlamak. Hakem yanlışlarından çok, futbolun hoşluklarının konuşulduğu bir ortamı yaratabilmek. Böylece de gelecekte, yayın ihalesinde fiyatı iki katına çıkarabilmek. Yani bu da marka kıymetini artırmakla olur.”
“Güven ve şeffaflık için VAR odalarını basın mensuplarına açtık”
VAR odalarını tüm basın mensuplarının nezaretine açtıklarını vurgulayan Büyükekşi, şöyle devam etti:
“Burada gaye şu; hem sizlerin bu işleri çok âlâ bir halde görmesi, ki VAR nerede müdahale eder, nerede etmez…İşte ceza alanı içindeki faullerin penaltı olup olmadığı, konumun gol olup olmadığı, kırmızı kart olayları ve yanlış oyuncu cezalandırılması üzere 4 tane sistemde müdahale ettiğinin, onun dışında müdahale etmediğinin, maçı temel yöneten orta hakemin asıl sorumlu olduğunun, VAR hakeminin tıpkı yardımcı hakemler, dördüncü hakem üzere yardımcı hakem olduğunun bilhassa altını çizdik. Zira son karar yeniden orta saha hakeminin. Demo yaptırarak, bir ekip spekülasyonlara sebep olan ofsayt çizgisi çekme, burada ofsayt çizgisini basın mensuplarımıza çektirerek ve kimi yeniden yanlış anlamalara sebep veren çizgilerin perspektife girmesi üzere, güya çizgi yanlış çekiliyormuş üzere algı yaratılması, bunların önüne geçebilmek için bu çalışmayı yaptık. Hem itimadı hem şeffaflığı aşılamak açısından bunu yaptık. Salı günü de birebir uygulamayı, Süper Lig ve 1. Lig kulüp liderlerimiz, teknik yöneticilerimiz ve kaptanlarımız için yapacağız, onları davet ettik. Bu bitti mi? Bitmeyecek. Bundan sonra da, maç olmadığı günlerde, gerek basın mensupları, gerekse liderlerimiz, gerekse yöneticiler yahut futbolcular randevu alarak, bir hakemimiz eşliğinde demo yaparak bunların hepsini deneyebilecek, görebilecek, şeffaf bir biçimde bilgilenecek.”
“Bu uygulama devam edecek”
Her vakit daha düzgününü yapmaya çalıştıklarının altını çizen Büyükekşi, “Mükemmeli bulmamız lazım, biz de gece gündüz onun için çalışıyoruz. Her vakit toplantılar yapıyoruz. MHK ile görüşüyoruz. Hakemlerimizle görüşeceğim önümüzdeki günlerde. Daha düzgün olabilmek için en kıymetli yol eğitim. Eğitime de yük vermemiz gerekiyor. Eğitimle bu işi çok daha hoş bir hale getirmemiz gerekiyor. Bugün de bu çalışmanın başarılı olduğunu düşünüyorum. İnşallah randevu sistemiyle bundan sonraki günlerde de gelen konuklarımıza kapımız açık. Maç olmadığı günler, salı, çarşamba, perşembe günleri bu uygulama devam edecek.” ifadelerini kullandı.
“Marka pahasını artıracaksak paydaşlarımızın bedelli olması lazım”
“Bir grup, onlarca yüzlerce duruma giriyor, gol oluyor yahut olmuyor, orada nasıl değerlendiriliyorsa, onun da birebir halde kıymetlendirilmesi lazım.” diyen Büyükekşi, en kıymetlisinin niyet olduğunu, hakemlerin âlâ niyetli olarak büyük özveriyle bu işleri yaptığını ve büyük bir sorumluluk aldıklarını kaydederek şu formda konuştu:
“Çünkü ben daima şunu söylüyorum; şayet Türk futbolunda marka kıymetini artıracaksak bütün paydaşlarımızın kıymetli olması lazım. TFF’nin, kadrolarımızın, futbolcuların, teknik yöneticilerin, hakemlerin, medyanın… Hepimiz tıpkı gemideyiz. Hepimiz pahalı olursak, birbirimize bedel verirsek, karşılığını o formda dışarıda daha güzel görürüz. Zira bir yandan da ben yayıncı kuruluşa şunu söylemiştim; şu anda yaklaşık 120 ülkeye maçların özetlerini satıyorlar, ‘150 ülkeye satmamız lazım’ dedim. Yani ihracat yapıyoruz. Bunu yapabilmek için de futbolumuzun marka pahasına katkı sağlamamız lazım.“
“90 durumun 85’inde yanlışsız karar verilmiş”
Hakem kararlarında empati yapmak gerektiğine dikkati çeken Büyükekşi, “Aslında en hoş şey, bir şey hakkında yargılama yaparken, karar verirken empati yapmak. Şayet empati yaparsanız o vakit farklı düşünebilirsiniz, olayı daha düzgün anlayabilirsiniz. Siz artık bundan sonra bir yayın yaparken yahut bir köşe müellifimiz yahut bir muhabirimiz yazı yazarken empati yapacaksınız. Empati yapmasını istiyoruz. Kaideler ne, nasıl yapılıyor, kaç saniye içerisinde karar veriliyor, bu güç konumda ben olsaydım ne yapardım, burada en hoş biçimde bir göstergesi olacak. Bunu da önümüzdeki günlerde inşallah göreceğiz. Ben o gün de söylemiştim. Aslında bunu genellemeye sokmamak lazım. ‘Birkaç kulüp istedi diye VAR sistemi ortadan kaldırılmaz’ dedim. Herhalde bir anket yapsak grupların yüzde 90’ı VAR sisteminin devam etmesini ister. Zira baktığımızda 90 tane konuma müdahale edilmiş. 90 tane durumun 85 adedinde gerçek karar verilmiş. O denli olmasaydı tahminen onlarca gol iptal olacaktı yahut gol olan konumlar iptal edilmeyecekti. Yahut iptal edilen, tam zıddı gol olan konumlar var ofsayttan yahut kırmızı kartlardan ötürü. Onun için, genelde bu türlü bir şeyi biz de kendi çapımızda araştırıyoruz. Bu türlü bir şeyi çoğunluk olarak talep eden yok.”
“Federasyonunun işi yalnızca hakemler değil”
Büyükekşi, vazifeye geldiğinden beri yapamadığı bir proje olup olmadığı ya da yapmaktan pişmanlık duyduğu rastgele bir iş olup olmadığını sorusuna “Yapamayalım demeyelim de, daha yapacağımız çok iş var.” ifadesini kullanarak, şu yanıtı verdi:
“Pişmanlık duyduğumuz rastgele bir şey yok. Biz daha vazifeye 16 Haziran’da geldik, o gün seçildik. Ortada bir 10 günlük bayram tatili var. 4 ay yeni bitti. 3,5 aydır gece-gündüz misyon yapıyoruz. Yani herhalde 1-2 yılda olması gerekenleri kısa devirde yaptık lakin daha yapacağımız çok iş var. Dijitalleşmeyle, yapay zekayla, ulusal ekiple, altyapıyla, genç gruplarla ilgili çok işimiz var. Türkiye Futbol Federasyonunun işi yalnızca hakemler değil. Bu misyonlarından bir tanesi. Fakat birçok işimiz var. Birçok da yenilikler yaptık. Ancak hani bir şey var ya, ‘bizi izlemeye devam edin’ diye. Bizim daha çok yapacağımız iş var, inşallah sırayla.”
“Başkanlarla son derece hoş bir diyaloğumuz var“
Kulüp yöneticileriyle güzel bir bağlantı içinde olduklarını söz eden Büyükekşi, “Kulüp liderleriyle son derece hoş bir diyaloğumuz var, her kesitten. Hem Üstün Lig’den hem 1. Lig’den, 2 ve 3. liglerden her kısma hoş bir bildiri veriyoruz. Onlarla münasebetlerimiz pek âlâ. Onlar da bunu takdir ediyorlar. Gerek kamuoyu, gerek hakemlerle ilgili, gerek öbür hususlarla, gerek kamuyla ilgili. Gerek bakanlarımızla, gerekse Cumhurbaşkanımızla çok âlâ ilgiler içindeyiz. Daha yeterli yapabilmek için de herkes dayanak veriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Futbolun paydaşları tarafından takdir gördüklerini vurgulayan Büyükekşi, “Ama kıymetli olan da doğruyu bulabilmek, ortak akılla bu işi yapabilmek. Bizim prensibimizde ‘ben’ yok, ‘biz’ var. Kıymetli olan, ‘biz’ olarak hareket edebilmek. O yüzden doğruyu bulmak için de istişareye her vakit değer veriyoruz.” görüşlerini lisana getirdi.
” Bakış açımız değişti”
Mehmet Büyükekşi, AA muhabirinin, “Bir futbolseversiniz. Bir maç izlediğinizde artık hangi durumun ne tıp bir tartışmaya galebe çalacağını fark ediyorsunuzdur. O maçta, ‘eyvah bu çok tartışılacak’ diyor musunuz?” sorusunu da, şu sözlerle cevapladı:
“Mutlaka. Ben ona daha kesin ve kolay bir yanıt vereyim. Artık vakit zaman ben de gidiyorum. Amacım Harika Lig’den her grubun en az bir maçını seyretmek. Dönem bitene kadar. Başka liglerdeki gruplara da gitmek istiyoruz vakit buldukça. Lakin şunu söylüyorum; biz artık maç seyretmiyoruz, hakem seyrediyoruz. Maçın sonucunu sormuyoruz evvel hakemin yaptığı bir yanılgı var mı, bir sorun var mı, bir kritik konum var mı, onu soruyoruz. Bakış açımız değişti.”