İskoçya’nın İlk ‘Beyaz Olmayan’ ve Müslüman Başbakanı Hamza Yusuf Hakkında Mutlaka Bilmeniz Gerekenler

İskoçya Başbakanı ve İskoç Ulusal Partisi (SNP) Genel Lideri Nicola Sturgeon, şubat ayında görevinden ve parti başkanlığından istifa etmiş ve bu olay dünya basınında büyük yankı uyandırmıştı.

Yaşanan istifanın ardından parti başkanlığına aday olan Sıhhat ve Sosyal Hizmet Bakanı Hamza Yusuf liderlik yarışını kazandı.

Ayrıca kendisi İskoçya’nın birinci ‘beyaz olmayan’ ve Müslüman başbakanı oldu.

İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’dan oluşan Birleşik Krallık’ta birinci sefer Müslüman bir siyasetçi böylesine üst seviye bir misyon üstlenecek.

Pakistan asıllı Yusuf, Sturgeon da dahil olmak üzere, SNP’in en çok desteklediği aday olarak görülüyordu.

2012’den bu yana Adalet Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı da dahil olmak üzere çeşitli vazifelerde bulunan Yusuf, üç liderlik adayı ortasında en tecrübeli olanıydı.

Yusuf, Sturgeon’un ‘yakın bir müttefiki’ ve kendisinin işlerini devam ettirecek bir ‘devam adayı’ yani tabiri caizse ‘Sturgeon’un halefi’ olarak görülüyor.

Kendisi rakipleri ortasında ‘Birleşik Krallık’ın Sturgeon’un tartışmalı Cinsiyet Tanıma Islahatı siyasetleri hakkındaki engellerine’ meydan okuyarak, özgürlüğün yalnızca  partinin ’ilerici değerlerini’ zorlamaya devam ederse kazanılacağını savunan tek adaydı.

Yeni Başbakan, Sturgeon’un bir sonraki seçimi fiili bir referandum olarak görmesinden uzak durduğunu ve ‘tutarlı bir çoğunluğun’ ülkeleri bağımsızlığa yakınlaştırdığını düşündüğünü söylüyor. 

Ayrıca kendisi ‘bağımsızlığa dayanağı yüzde 50 ila 51’e çıkaran anketlere sahip olmak gereğince düzgün değil’ diyor.

Ancak Yusuf’un Birleşik Krallık’tan ayrılmak ismine erken bir Holyrood seçimini (İskoçya bağımsızlık referandumu) test etmek için yapmayı düşüneceğini söylemesi seçmen üzerinde büyük bir tesir yarattı.

Ayrıca kendisi parti hiyerarşisinin kendisinin liderlik yarışını kazanmak için ellerinden gelen her şeyi yaptıkları ve bununla birlikte seçim kampanyasının kendisinin lehine çekecek biçimde kısa tuttukları suçlamalarını reddediyor.

Tüm bunlara ek olarak, tartışmalı siyasetlerle ilgili telaşları dinlemeye istekli olacağının da altını çiziyor.

Seçimden evvel BBC İskoçya Sunday Show’a konuşan Yusuf, ‘işleri kendi takımıyla ve kendi yöntemleriyle’ yapacağını söylemişti.

“Tahmin edebileceğiniz üzere, Nicola Sturgeon’un yaptığı kusursuz işler nedeniyle kendisine büyük bir hayranlığım var. Fakat kendisinin net bir liderlik anlayışı vardı. Benimki içerisinde ‘daha az fikir ayrılığı ayrılığı barındıran’ ve daha kapsamlı bir anlayış olacak.”

Bazı siyaset bilimciler, Yusuf’un hükümette geçirdiği müddet boyunca başarılı olamayacağını argüman ediyor.

İşçi Partisi’nden Jackie Baillie de kendisini ‘şimdiye kadarki en berbat Sıhhat Bakanı’ olarak tanımlamıştı.

Kendisine yapılan en ağır tenkit ise bir canlı yayın esnasında rakibi Kate Forbes’dan gelmişti.

‘Ulaştırma bakanıydınız ve trenler asla vaktinde gelmiyordu, siz adalet bakanıyken polis çok gergindi. Artık de siz sıhhat bakanıyken rekor seviyede bekleme müddetlerine sahibiz.”

Yusuf ise rakibi Forbes’un eş cinsel evliliği, trans hakları ve kürtaj üzere toplumsal bahislerdeki görüşlerinini eleştirmişti.

Ancak 37 yaşındaki önder 2014 yılında eş cinsel evliliğe ait son oylamaya, Pakistan’da küfür suçlamasıyla idam hücresinde tutulan bir İskoç hakkındaki ‘hayati’ bir toplantı yapmasından kaynaklandığını söyleyerek katılamamasıyla büyük tenkit almıştı.

İskoçya Özerk İdaresi’nin eski başbakanı Alex Salmond, Sky News’e verdiği röportajda o periyotta Yusuf’un Glasgow’daki bir mescitten gelen baskı nedeniyle oylamayı ‘kaçırdığını’ argüman etmişti. 

Yusuf tüm bu savları kesin bir halde reddediyor.

Peki Hamza Yusuf neden bu kadar değerli?

Babası aslen Pakistanlı ve 1960’larda ailesiyle birlikte İskoçya’ya göç eden; annesi ise Kenya’da Güney Asyalı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Yusuf sık sık maruz kaldığı ‘ırkçı tacizin’ altını çiziyor.

Hatta kendisi liderlik yarışı sırasında pek çok tehdit almış ve bunun sonucunda da 25 yaşındaki bir adam ve 35 yaşındaki bir bayan tutuklanmıştı.

Yusuf, iki alt devri olan İskoç İşçi Partisi başkanı Anas Sarwar’ın Glasgow’daki Hutchesons’ Grammar özel okulunda eğitim gördü.

Glasgow Üniversitesi’nde siyaset okuyan isim 2011 yılında milletvekili olarak seçilmeden evvel SNP’nin İrtibat Direktörlüğü’nü üstlendi.

Kendisi birebir yıl partisinden milletvekili adayı olarak Glasgow milletvekili seçildi.

İskoçya Özerk İdaresi’nin eski başbakanı Alex Salmond, kendisini sadece bir yıl sonra Avrupa ve Milletlerarası Kalkınma Bakanlığı’na terfi ettirdi.

Glasgow Pollok’u Personel Partisi’nden kazanmasının akabinde 2016 yılında kendisi Ulaştırma Bakanı oldu ve bu durum, onu İskoç Parlamentosu’nda bir seçim sandalyesi kazanan birinci etnik azınlık adayı yaptı.

Yusuf, Ulaştırma Bakanı olduktan 6 ay sonra uygun sigortası olmadan arkadaşının otomobilini kullanırken polis tarafından durdurularak 300 sterlin para cezasına çarptırıldı ve 6 ay ehliyetine el konuldu.

Bu durum, siyasi mesleği açısından büyük bir olay yaratmıştı.

Ayrıca, kendisi Abellio demiryolu franchise’ını devraldıktan sonra, sonunda kamulaştırılmasına yol açan ScotRail’in performansıyla ilgili pek çok tenkitle de karşı karşıya kaldı.

Kendisi 2018 yılında Turgeon’un kabine takımındaki değişikliğin bir parçası olarak Adalet Bakanı olarak atandı.

Ancak Yusuf’un ‘Flagship Hate Crime Bill’ olarak geçen yasa tasarısı o periyotlarda ‘nefreti tetikleme’ cürmünün tabir özgürlüğü üzerinde büyük bir tesiri olabileceği kaygısıyla tartışmaların odağı olmuştu.

Pek çok siyaset bilimci; bu mevzuatın, kütüphaneler ve kitapçıların ‘tartışmalı’ kitaplar bulundurduğu için yargılanmasına yol açabileceğini ve yeni yasanın insanları kendi meskenlerinde özel konuşmalar için potansiyel olarak hata saydığını argüman etmişti.

Bu tasarıyı, eski SNP Genel Lider yardımcısı Jim Sillars, ‘Birleşik Krallık’ın rastgele bir yerinde çağdaş vakitlerde rastgele bir hükümet tarafından şimdiye kadar üretilmiş en ziyanlı ve tehlikeli maddelerden biri’ olarak tanımlamıştı.

Tasarı, 2021 yılında birtakım değişikliklerin akabinde kabul edildi fakat şimdi yasalaştırılmadı.

Yusuf ayrıyeten, Rangers oyuncularının mezhepçi bir lisan kullandığı sav edilen ve kısa müddette uydurma olduğu ortaya çıkan bir görüntüden duyduğu ‘tiksinti’ hakkında tweet attığı için de eleştirilmişti.

Ayrıca kendisi, Dundee yakınlarındaki Broughty Ferry polis karakolunun tavanı çökmeden birkaç saat evvel, İskoçya polis binalarının durumuyla ilgili kaygıları ‘abartı’ olarak kıymetlendirmiş fakat kendisinin kente taşınmış olduğu ortaya çıkmıştı.

2021 yılında Sıhhat ve Sosyal Hizmet Bakanı olarak görev almaya başlamış ve 10 çocuğun Covid nedeniyle hastaneye kaldırıldığını yanlış bir biçimde argüman ederek yarattığı panik için özür dilemişti.

Kendisinin yeniden birebir yıl İskoçya parlamentosuna scooter ile girerken düştüğü imgeler ise viral olmuştu.

Sağlık Bakanı olarak görev almış olduğu bu süreçteki en büyük şikayetin bekleme mühletleri olduğu argüman edildi. Lakin Yusuf, bu meselelerin İskoçya’ya has olmadığına ve ülkenin Birleşik Krallık’taki sıhhat işçisinin grevlerinden kaçınan tek bölgesi olduğuna dikkat çekmişti.

Yusuf ve bir SNP meclis üyesi olan eşi Nadia El-Nakla, geçtiğimiz günlerde ayrımcılık yapmakla suçladıkları bir kreşe karşı 30 bin sterlinlik açtıkları davayı gerçi çekti.

Çift, Broughty Ferry’deki kreşte kendilerine kızları için yer olmadığının söylendiğini fakat ‘beyaz İskoç isimleri olan’ çocukların müracaatların kabul edildiğini tez etti.

Yusuf, İskoçya’nın birinci Müslüman Başbakanı olarak ülke tarihine geçti.

Peki siz bu husus hakkında ne düşünüyorsunuz? Haydi yorumlara!